Değerli okuyucularım özellikle son zamanlarda ortaya çıkan sahte bal olayları, tüketicinin bal kavanozlarına şüpheyle yaklaşmasına neden olmaktadır. Kovandan sofraya tamamen doğal balı tüketmeye odaklanan tüketiciler, haklı olarak “Hakiki bal nasıl anlaşılır?” sorusunu sormaya başladı. Peki sahte balı nasıl anlarız ve balın sağlık açısından önemi nedir?

Bal, dünyanın bilinen en eski, en lezzetli, besin değeri en yüksek, en dayanıklı, yan etkisi en az olan doğal bir üründür. Balın yapısında yaklaşık olarak 200 çeşit bileşen bulunmaktadır. Bu bileşenler sayesinde bal sindirimi kolay, besleyici ve pek çok hastalığa karşı koruyucu, tedavi edici özellik gösteren fonksiyonel bir gıda haline gelmektedir.

 Antimikrobiyel Etkisi

Balın üzerinde en fazla durulan özelliğidir. Antibikrobiyel  özelliği  sayesinde bal, insanlarda hastalık oluşturan patojen bakterilerin gelişimini inhibe edici bir ortam oluşturmaktadır. Bu özelliği sayesinde balda hiçbir mikroorganizma canlı kalamaz. Bu nedenle bal, asırlardır yanık, yara ve deri ülserlerini iyileştirmek için kullanılmıştır.

Antioksidan Etkisi

 Bal aynı zamanda iyi bir antioksidandır. Toplam fenolik madde miktarının artışı ile balın antioksidan özelliğinin de arttığı belirtilmiştir. Ayrıca koyu renkli balların fenolik madde içeriklerinin genellikle açık renkli ballara göre yüksek olduğu ve buna bağlı olarak da antioksidan özelliklerinin daha yüksek olduğu çeşitli çalışmalarda belirtilmiştir.

Solunum Üzerindeki Etkisi

Bal soğuğa ve soğuk algınlığına karşı, ağız, boğaz ve bronşlardaki rahatsızlıklarda doğal bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Bu özellikler balın antimikrobiyel etkisinin yanı sıra baldaki fruktozun doku ve kasları yumuşatıcı ve gevşetici özelliğinden kaynaklanmaktadır.

Kanser Üzerindeki Etkisi

Yapılan çalışmalarda balın, farklı bölgelerden toplanan nektar ve arı salgılarının doğal metabolitlerini içermesi nedeniyle kanser hücreleri ve tümörlerin gelişimini durdurucu veya yavaşlatıcı etkilere sahip doğal bir gıda olduğu belirtilmiştir. Birçok çalışmada mide, kolon ve karaciğer kanserinin tedavisinde bal tüketiminin olumlu etkilerinin olduğu belirtilmiştir.

Şeker Hastalığına Etkisi

Zaman zaman balın şeker hastalığına iyi geldiği şeklinde yazılar çıkmakta veya söylentiler duyulmaktadır. Bunun bilimsel bir dayanağı yoktur ve yanlıştır. Bal da kan şekerini yükseltir ve fazla alındığında şeker hastalarını komaya sokabilir. Bu nedenle şeker hastaları bal tüketmemelidir.

SAHTE BAL NASIL ANLAŞILIR?

Aslında sahte ya da hakiki balın tek bakışta anlaşılması imkansızdır. Bunun için bilmeniz gereken önemli ayrıntılar bulunuyor.

Arıların beslendiği nektar veya salgıları midelerinde bala dönüştürmesi doğal bal üretim yöntemidir. Sahte bal üretimi ise bal arılarının nektar veya salgı yerine şeker şurupları ile beslenmesinin sağlanarak bu şuruplardan bal üretmesi veya doğrudan şeker şuruplarının bala ilave edilmesi gibi çeşitli yollarla yapılmaktadır. Diğer bir ifade ile elde edilen ürün insan sağlığını riske atmasa da, tüketicinin bal yerine şeker tüketmesine neden olmaktadır.

 Balın gerçekliği tadından, kokusundan, ya da görüntüsünden anlaşılamaz. Bahsedilen kriterler belirleyici olabilir; fakat bu şekilde kesin sonuca varılamaz. Balın sahte olup olmadığının anlaşılması için tek güvenli yöntem, laboratuvarda analiz yapılmasıdır.

DİYETİSYEN EDANUR TUTUMLU

İNSTAGRAM: @dyt.edatutumlu

MAİL: [email protected]