Rusya Ukrayna'da başlattığı savaş sonrası değişen küresel enerji dengeleri nedeniyle dizel tedarikinde büyüyen arz kısıtı, fiyatlara artış yansıyor.
Rusya, günlük 5 milyon varil ham petrol ve 3 milyon varil de petrol ürünleri ihraç ediyor. Söz konusu petrol ürünleri ihracatı 2 milyon varilini ise dizel oluşturuyor. Dünya genelinde günlük dizel talebi 30 milyon varile çıkabiliyor. Bu miktarın 2 milyon varili Rusya'dan tedarik ediliyor.
Savaş sonrası uygulanan yaptırımlar nedeniyle Rusya'nın petrol üretiminde günlük 3 milyon varil düşüş yaşanacağı tahmin ediliyor. Bu miktarın 1 milyon varilinin de dizel olduğu hesaplanıyor. Normal şartlarda Rusya'nın günlük toplam petrol üretimi 11 milyon varili buluyor.
Salgın sonrası hızla artan dizel talebine karşı rafinerilerde üretimin yetersiz kalması ve petrol fiyatlarındaki yükseliş, dizelde fiyatların artması ve tedarikin sıkıntıya düşmesine yol açıyor.
Brent petrolün varil fiyatı savaşın bir gün öncesi 23 Şubat tarihinde 96,84 varil seviyesindeyken, krizin tırmanmasıyla fiyatlar mart ayında 140 dolara yaklaştı.
Avrupa, Rusya'dan günlük 740 bin varil dizel alıyor
Amerika Enerji Enformasyon İdaresi verilerine göre, Amerika'da galon başı dizel fiyatı 5,5-6 dolara ulaştı. Son bir yılda iki katına çıkan dizel fiyatları, savaşın başladığı 24 Şubat tarihinden itibaren yüzde 50 artış gösterdi.
Avrupa'da dizelde ortalama litre fiyatı 9 Mayıs tarihi itibarıyla 1,69 avroyu buldu. Avrupa'da son bir yılda yüzde 35 artan dizel fiyatları, savaşın başından beri yüzde 15 yükseldi.
Türkiye'de dizelin litre fiyatında savaşın başından beri yüzde 38'i bulan artış görüldü.
Rus petrol ve petrol ürünlerine ambargo uygulamaya hazırlanan Avrupa ülkeleri Rusya'dan günlük ortalama 740 bin varil dizel ithal ediyor. Bu miktar, mart ayının ilk haftasıyla 200 bin varil azalırken, Avrupa'nın Rusya dışı kaynaklardan dizel ithalatında günlük 350 bin varili bulan artış görüldü.
Avrupa'nın Rusya'dan dizel ithalatını azaltma ve kaynaklarını çeşitlendirme çabası Asya ve Amerika piyasalarında sıkışıklık yaratırken, küresel piyasalarda dizelin varil fiyatı 50 doların üzerine çıktı.
