67 milyon nüfusa sahip ülkede 48,7 milyon seçmen 5 yıl görev yapacak yeni Cumhurbaşkanını belirlemek için oy kullanacak. Fransa'nın denizaşırı topraklarında 1,4 milyon seçmen tercihini ortaya koyacak.
Seçim merkezlerinde gerçekleşecek oy kullanma işlemi Fransa'nın ana kara topraklarında, yerel saatle 08.00'de başlayacak ve saat 19.00'da sona erecek. Büyük şehirlerde saat 20.00'ye kadar oy kullanılabilecek.
Hükümetin kararıyla Kovid-19 testi pozitif çıkan seçmenler, maske kullanmak şartıyla seçim merkezlerine gelerek oy kullanma hakkına sahip olacak.
Araştırma şirketleri sandıkların kapanmasından itibaren 12 adayın yarışacağı seçimin tahmini sonuçlarını vermeye başlayabilecek. Resmi sonuçlar Anayasa Mahkemesi tarafından 13 Nisan tarihinde açıklanacak.
Seçimin ilk turunda hiçbir adayın yüzde 50'lik oy oranını yakalayamaması durumunda en çok oyu alan iki aday 24 Nisan tarihinde yapılacak ikinci turda yarışacak. Seçimi kazanan aday 13 Mayıs tarihine kadar Cumhurbaşkanlığı görevini devralacak.
Adaylar arasında Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisinin (LR) adayı Valerie Pecresse, aşırı sağcı Marine Le Pen, "ırkçı" görüşleriyle bilinen aşırı sağcı Eric Zemmour ve aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa Hareketinin lideri Jean-Luc Melenchon'un isimleri öne çıkıyor.
Seçimin ilk turuna dair kamuoyu yoklamalarında Emmanuel Macron ile Marine Le Pen önde görünüyor.
Anketlere göre Emmanuel Macron'un yüzde 26, Le Pen'in yüzde 22, Jean-Luc Melenchon'un yüzde 17, Valerie Pecresse ve Eric Zemmour'un yüzde 9 oy alması bekleniyor.
Emmanuel Macron ile Marine Le Pen arasındaki muhtemel oy farkının mart ortasından şimdiye kadar giderek azalması dikkati çekti. Martın ortasında 12 olan oy farkı 4'e indi.
Anketlerde ve Fransız kamuoyunda seçimin ikinci turuna Emmanuel Macron ve Marine Le Pen'in geçmesi büyük olasılık olarak görülüyor. Bu ikilinin ikinci tura geçmesi durumunda Emmanuel Macron'un yüzde 53 ve aşırı sağcı rakibinin yüzde 47 oy alması öngörülüyor. Bir hafta önce bu oy oranları yüzde 55 ve 45 olarak açıklanmıştı.
2017 yılında yapılan Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda yüzde 66,1 oy alan Emmanuel Macron, yüzde 33,9 oy alan Marine Le Pen'i geride bırakarak Cumhurbaşkanı seçilmişti.
Rusya-Ukrayna savaşı gölgesinde seçim kampanyası ve Emmanuel Macron
Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat tarihinde başlattığı savaş, ülkedeki Cumhurbaşkanı seçim kampanyasını etkiledi. Ülkede bu seçim kampanyası öncekilere göre daha sakin geçerken, seçime dair gündemde ağırlıklı olarak savaş yer aldı.
Adaylığını resmi olarak açıklamak için son günleri bekleyen ve seçim kampanyası boyunca sadece bir kez miting düzenleyen Emmanuel Macron, adaylığın gerekliliklerini yerine getirmek yerine özellikle Rusya-Ukrayna savaşı bağlamında Cumhurbaşkanlığı görevlerini sürdürmeyi tercih etti.
2017 yılında öne çıkardığı liberal politikalarla Cumhurbaşkanı görevine seçilen Emmanuel Macron'un popülaritesi, dünya gündeminde yankı uyandıran sarı yelekliler hareketi ile ekonomik ve toplumsal sorunlar nedeniyle düştü.
Seçimi kazanmak için sağ ve aşırı sağ siyasetçilerin etkisiyle "popülist" politikalara yöneldiği değerlendirilen Emmanuel Macron, "ayrılıkçı" olarak bilinen yasayı çıkardı ve "Fransa İslamı" projesi kapsamında birçok uygulamayı yürürlüğe girdi. Uzmanlar, Emmanuel Macron'un ve hükümetin bu uygulamalarla İslam karşıtlığını yasallaştırdığına vurgu yapıyor.
Cumhurbaşkanlığı öncesinde bankacılık sektöründe isim yapan ve öncesinde halk tarafından seçilmiş bir kamu görevi yapmayan genç liderin dış politika serüvenlerinde umduğunu bulamaması ülkede tartışmalara yol açmıştı.
Rusya-Ukrayna savaşının seçim kampanyasını gölgelediği dönemde Emmanuel Macron, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile devamlı telefonda görüşerek bölgede "barışı getirme" çabalarıyla öne çıktı.
Bu bağlamda Fransız kamuoyunda bu çabalar "başarısız" olarak değerlendirilse Emmanuel Macron anketlerde birkaç puan kazanabildi.
Emmanuel Macron, tekrardan seçilmesi durumunda, şiddetli olayların yaşandığı emeklik reformuna dair çalışmaları tekrardan başlatacağını söyledi.
Emeklilik yaşını 62'den 65'e çıkarmayı ve emeklilik maaşını en az 1100 avro olarak belirlemeyi vadeden Emmanuel Macron, ayrıca kamu düzenini tehdit eden yabancıların sınır dışı edilmesini ve Avrupa'da sınırların daha sıkı şekilde kontrol edilmesini istiyor.
Emmanuel Macron, 2030 yılına kadar orduyu modernize etmek ve 60 Rafale tipi savaş uçağını daha satmayı hedefliyor.
Marine Le Pen
Cumhurbaşkanı seçimine 3'üncü defa adaylığını koyan Marine Le Pen, özellikle son bir aydır anketlerde seçimin ilk turunda alabileceği muhtemel oy oranının giderek yükselen isim olmasıyla dikkati çekiyor.
2022 yılında seçim vaatlerinde göçün önemli yer tuttuğu Marine Le Pen, bu konuda yeni yasa çıkarmayı ve bunun için referandum düzenlemeyi istiyor.
Marine Le Pen, ayrıca kamuya açık alanlarda başörtüsünü yasaklamayı vadediyor.
Yabancıların ülkeye girişlerinin kontrol edilmesini ve sınırlandırılmasını, ciddi suça karışmış ve kamu düzenini tehdit eden yabancıların sınır dışı edilmesini isteyen Le Pen, ülkede doğanlar için bazı şartlarda verilen vatandaşlık hakkını iptal edeceğini söyledi.
Irkçı söylemleriyle bilinen Eric Zemmour
Geçen yıl sonbaharda henüz adaylığını açıklamadığı sıralarda seçimde alabilecek muhtemel oy oranının sürpriz şekilde yüzde 5-6'dan yüzde 16-18'e çıkmasıyla dikkatleri üzerine çeken Eric Zemmour, Fransız kamuoyunda tartışmalı bir isim olarak öne çıkıyor.
Fransa'da 1958 yılında Cezayir asıllı Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Eric Zemmour, seçim programında İslam, göçmenler, Müslümanlar ve başörtülü bayanlara geniş yer vermesiyle dikkati çekiyor.
Eric Zemmour, ülkede yaşayan Müslümanların asimile olması gerektiğini savunuyor, İslam ve göçmen karşıtı söylemleriyle devamlı gündeme geliyor.
Müslümanlara karşı nefreti körükleyen ifadeleri nedeniyle 3 defa para cezasına çarptırılan Eric Zemmour, Müslümanların ve yabancıların haklarını yasaklayan birçok vaatte bulundu.
Eric Zemmour, Cumhurbaşkanı seçilirse 1 milyon sığınmacıyı Fransa’dan sınır dışı edeceğini söyledi.
Çıktığı televizyon programlarıyla ülkede ismini duyurmaya başaran Eric Zemmour'un seçim kampanyası döneminde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakınlığından olumsuz etkilendiği ifade ediliyor.
Eric Zemmour'un yeni kurduğu parti "Reconquete" ismi, 1492 yılında İber Yarımadası'ndaki Hristiyanların ve Müslümanların bölgedeki varlıklarını tasfiye çabalarına verilen "Reconquista"ya (yeniden fetih) atıf yapıyor.
Son haftalarda anketlere göre oy kaybeden Valerie Pecresse
Eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın 6 yıl danışmanlığını yapan Valerie Pecresse, eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy döneminde 2007 ve 2011 yıllar arasında Yüksek Öğrenim ve Araştırma Bakanlığı, 2011 ve 2012 yıllar arasında Maliye Bakanlığı ve Hükümet Sözcülüğü görevlerini yaptı.
Valerie Pecresse, 2015 yılından beri Ile-de-France Bölgesi Başkanlığını görevini yapıyor
54 yaşındaki Valerie Pecresse'in seçim vaatleri arasında göç ve güvenlik konuları ilk sıralarda yer alıyor.
Ülkeye ve mesleklere göre Fransa'ya gelecek yabancıların sayısına kota uygulanması için referandum düzenlenmesini isteyen Valerie Pecresse, ülkede 5 yıldır düzenli olarak ikamet etmeyen yabancılara sosyal yardımları durdurmayı öngörüyor.
Valerie Pecresse, Cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda ülkede doğanlara ve bazı şartlarda verilen vatandaşlık hakkının kaldırılacağını belirtti.
Yabancılara Fransa vatandaşlığı vermeden önce Fransızca bilgisi ve Cumhuriyetin değerlerine saygıyı gösterip göstermediğinin kontrol edilmesini isteyen sağcı aday, okul gezilerinde refakatçı annelerin başörtüsü takmasını yasaklayacağını aktardı.
Valerie Pecresse, radikalleştiği gerekçesiyle takip edilen kişiler için toplu taşıma araçlarında yüz tanıma sisteminin kullanılmasını istiyor.
Valerie Pecresse'in ekonomik vaatleri arasında maaşlara yüzde 10 zam yapılması, ilk çocukları dünyaya gelen ebeveynlere maddi yardım sağlanması yer alıyor.
Partisi tarafından Cumhurbaşkanı adayı olarak belirlenmesinden sonra seçimin favorilerinden biri olarak gösterilen Valerie Pecresse'in seçim kampanyası sırasındaki genel siyasi tutumu nedeniyle anketlerde ilk turda alabileceği öngörülen oy oranı önemli sayıda düştü.
Üçüncü defa Cumhurbaşkanı seçiminde yarışacak aşırı solcu Jean-Luc Melenchon, 2017 yılındaki Cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 19,58 ve 2012 yılında yüzde 11,10 oy almıştı.
Jean-Luc Melenchon'un vaatleri arasında asgari ücreti 1400 avroya yükseltmek, oy kullanma hakkını 16 yaşa düşürmek ve maaşlarda bayan-erkek eşitliğini sağlamak yer alıyor.
Müslümanlara yönelik olumlu tutumu ve açıklamalarıyla da öne çıkan Jean-Luc Melenchon, Cumhurbaşkanı seçilirse "ayrılıkçı" olarak bilinen yasayı yürürlükten kaldırmayı istiyor.
Solun adayı Anne Hidalgo
Cumhurbaşkanı seçiminin bir başka adayı da Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo.
2012 VE 2017 yıllar arasında Cumhurbaşkanlığı görevini yapan François Hollande'dan sonra ciddi ölçüde zayıflayan merkez sol Sosyalist Partisinin adayı Hidalgo, başkentte iklim değişikliği ile mücadele kapsamında özellikle dizel araçlara yönelik getirdiği yasaklarla biliniyor.
Anne Hidalgo Cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda öğretmenlerin maaşlarını iki katına çıkarmayı, erkek ve bayanların maaşlarını eşitlemeyi ve oy kullanma yaşını 18'den 16'ya düşürmeyi vadediyor.
Yannick Jadot iklimi önceliyor
Yeşiller Partisinin (EELV) adayı Yannick Jadot da 2009 yılından beri Avrupa Parlamentosu milletvekili olarak görev yapıyor.
Ülkenin ekonomisini inşa etmek için yıllık 50 milyar avro yatırım planlayan Yannick Jadot, Cumhurbaşkanlığı görev süresinin 5 yıldan 7'ye çıkarılması gerektiğini belirtiyor.
Yannick Jadot, bir kişinin tek bir dönem Cumhurbaşkanı olarak görev yapmasını istiyor.
İklim değişikliğinin neden olduğu sorunlarla mücadeleye öncelik veren Yannick Jadot, 15- 20 yıl içinde nükleer santralleri kapatmayı ve 2030 yılından itibaren dizel motorlu araçların satışını yasaklamayı planlıyor.
