Kuraklık arpa ekimini artırdı
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin yayımladığı “Fenolojik Değerlendirme – Hububat ve Bakliyatta Yağış, Ekiliş ve Gelişim Analizi (Ekim 2025)” raporu, Türkiye tarımında dikkat çekici bir dönüşümü ortaya koydu.
2025/26 üretim sezonunda, özellikle arpa ekim alanlarında ülke genelinde belirgin bir artış eğilimi gözlendi. Kuruyan topraklar, düşen yer altı su seviyeleri ve iklim dengesizlikleri, çiftçiyi daha dayanıklı ürünlere yönlendirmeye başladı.
Konya’dan Kayseri’ye ekim deseninde büyük değişim
Türkiye’nin tahıl ambarı olarak bilinen Konya’da, geçtiğimiz yıl makarnalık buğday ekilen bazı alanlarda bu yıl daralma beklenirken, arpa ve ekmeklik buğday alanlarında artış öngörülüyor.
Kayseri’de ise üretim tercihleri daha net bir şekilde değişiyor. Yapılan değerlendirmelere göre, makarnalık buğdaydan ekmeklik buğdaya yüzde 8, arpa ekimine ise yaklaşık yüzde 3 oranında bir geçiş bekleniyor.
Münavebe ve yağış yetersizliği etkisini artırıyor
Kırıkkale’de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın uyguladığı münavebe sistemi nedeniyle ekmeklik buğday alanlarında yüzde 8–10 oranında azalış gerçekleşti.
Bu boşluğu ise arpa ve nadas alanları dolduruyor. Bölgede arpa ekim alanlarında yüzde 10–15 artış beklenirken, yetersiz yağışlar ve zorunlu ekim değişiklikleri sebebiyle nadasa bırakılan alanların da yüzde 5–10 oranında artacağı öngörülüyor.
Su kısıtı olan illerde yön arpa ve buğdaya döndü
Eskişehir’de altı ilçenin “su kısıtı bölgesi” ilan edilmesi, mısır üretimini ciddi şekilde etkiledi.
Yaz aylarında kuyulardaki su seviyelerinin düşmesi ve aşırı sıcakların tozlaşma döneminde oluşturduğu stres nedeniyle mısır verimi geriledi. Bu nedenle bölgede mısırdan buğday ve arpaya doğru yeni bir yönelim başladı.
Benzer bir tablo Diyarbakır’da da görülüyor. 2025/26 sezonunda, önceki yıllara kıyasla arpa ekimlerinde artış olacağı tahmin ediliyor.
Marmara ve Karadeniz’de de arpa atağı
Çanakkale, Bursa, Balıkesir ve Yalova’da toprak hazırlıkları tamamlanırken, arpa ekimlerine fiilen başlandı.
Tekirdağ’da ayçiçeği ekili bazı alanların arpa üretimine kaydırıldığı belirtilirken, bu durum bölgede toplam arpa ekim alanlarının genişlemesine yol açtı.
Sakarya’da da son yıllarda artan kuraklık nedeniyle mısırdan buğday ve arpaya yaklaşık yüzde 10’luk bir geçiş öngörülüyor. Çorum’da ise üreticilerin ayçiçeği ekim alanlarından giderek daha fazla arpaya yöneldiği gözlemlendi.
“Buğday yanar, arpa direnir”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Hepokur, üreticinin neden arpaya yöneldiğini net sözlerle özetledi. Arpanın fazla su istemeyen ve özellikle kıraç arazilerde tercih edilen bir ürün olduğunu vurgulayan Hepokur, şu ifadeleri kullandı:
“Buğday yerine arpa her zaman ekilebilir. Çünkü buğday sıcaktan yanar ama arpa yanmaz. Arpa, susuzluğa daha dayanıklı bir ürün ve suyu çok daha az kullanır.”
Kuraklık baskısının her geçen yıl arttığı Türkiye tarımında, arpanın hem çiftçi hem de ülke için stratejik bir ürün haline geldiği bir kez daha ortaya çıktı.